Begin oktober verandert de vredige Franse Jura even in het toneel van duizenden trailrunners. Tijdens de Ultra-Trail des Montagnes du Jura (UTMJ) staan meerdere trailrun afstanden op het programma, van 10 kilometer tot een ultratrail van 175 kilometer. Het evenement laat lopers kennismaken met een van de meest ongerepte en onbekende middenberggebieden van Frankrijk: de Montagnes du Jura. Ik nam zelf deel aan de CMM, de marathonafstand van het evenement, en vertel hieronder hoe het weekend eruitziet , van de regio tot de race.
De Jura: ruig, rustig en verrassend afwisselend
De Jura ligt in het oosten van Frankrijk, tegen de Zwitserse grens. Het gebied bestaat uit middelhoge bergen (tot zo’n 1.700 meter), dichtbeboste hellingen en glooiende kalksteenplateaus. De sfeer is rustiger dan in de Alpen. Dorpen zijn klein, het toerisme is bescheiden en de natuur heeft hier nog echt de overhand.
Voor buitensporters is het een veelzijdige bestemming. ’s Winters wordt er gelanglauft en geskied, terwijl het in de zomer en herfst ideaal terrein is voor wandelen, mountainbiken, canyonen en trailrunning. Bekende plekken zijn Métabief, Chapelle-des-Bois en Mouthe. Dorpen die ook tijdens de UTMJ een belangrijke rol spelen.
Naast natuur is er ook een duidelijk lokaal karakter. De regio staat bekend om Comté-kaas, Vin Jaune (de lokale wijn) en gastvrije gîtes en berghutten. De sfeer is er landelijk, niet toeristisch. Wie een weekend naar de Jura reist, heeft het gevoel echt even “weg van alles” te zijn.
Het evenement: UTMJ in het kort
De Ultra-Trail des Montagnes du Jura is een nog relatief jonge trailrace die bestaat sinds 2020 en die zich snel heeft ontwikkeld tot een vast en groot onderdeel van de Franse trailkalender. De organisatie profileert het evenement als een ontdekkingstocht door het hart van de Jura: natuurlijke paden, dorpse gastvrijheid en een route die grotendeels over de GR 5 en lokale bergpaden loopt.
Er zijn meerdere afstanden, elk met een eigen karakter:
- UTMJ (175 km / 7000 m+) – van Lancrans tot Métabief, de ultra afstand en het vlaggenschip van het evenement. Kan je overigens ook in teamverband (team van 3) lopen.
- La Franco-Suisse (105 km / 4000 m+) – deel van het UTMJ parcours, gaat door twee departementen en deels over de Frans-Zwitserse grens.
- La Renarde (75 km / 2600 m+) – middellange afstand van Les Rousses naar Métabief.
- La CMM (±42 km / 1200 m+) – de UTMJ marathon afstand startend in Chapelle-des-Bois, via de Mont d’Or naar Métabief.
- La Lynx (20 km / 800 m+) – start in Mouthe en volgt de laatste 20 kilometer van La CMM.
- La Chamois (10 km / 400 m+) – de kortste afstand die het UTMJ event voor iedereen toegankelijk maakt.
- Heb je kinderen bij je? Er zijn ook diverse kids runs.
De startplaatsen liggen verspreid over de regio, maar de finish is voor alle afstanden in Métabief. De organisatie regelt bustransfers voor deelnemers naar de startlocaties, wat het logistiek eenvoudig maakt. De UTMJ trok dit jaar maar liefst zo’n 10.000 deelnemers, waarvan het overgrote deel uit Frankrijk en buurland Zwitserland komt.
De CMM: een marathon op Jura-maat
De CMM is met 42 kilometer en ongeveer 1.200 hoogtemeters de marathonversie van de UTMJ. Ideaal voor wie bergervaring wil opdoen zonder meteen een ultra te lopen. De start vond dit jaar plaats in Chapelle-des-Bois, een klein dorp op zo’n 1.000 meter hoogte. Vanaf daar loopt de route via bossen, weides en single tracks naar Métabief, aan de voet van de Mont d’Or.
Vroege start van de dag
De avond van te voren zijn alle spullen al klaargelegd. Warme kleding en regenkleding zijn nodig, want op zaterdag heeft het de hele dag geregend en meerdere UTMJ en Franco-Suisse deelnemers zijn door de zware weersomstandigheden de dag ervoor door de organisatie van het parcours gehaald. We zijn dus gewaarschuwd. Hoe dan ook, om 4:30 gaat de wekker voor een stevig ontbijt, om vervolgens tegen de klok van 6 in een shuttle te springen op weg naar de startplek in Chapelle-des-Bois.
De start en eerste kilometers
Om acht uur ’s ochtends klinkt het startschot. De temperatuur ligt rond de vier graden: fris, regenachtig en dus (nog) geen ideale weersomstandigheden. De eerste kilometers maken duidelijk wat ons vandaag te wachten staat. Veel, heel veel modder. De regen van de afgelopen nacht heeft duidelijk zijn sporen op het parcours achtergelaten, terwijl het trail peloton langzaam uit elkaar trekt en iedereen zijn eigen tempo zoekt in deze moeilijke omstandigheden.
Na het eerste stuk volgt een afwisselend deel door dennenbossen en open weides. Hier zie je pas echt wat de Jura bijzonder maakt: uitgestrekte, stille stukken zonder bebouwing. De ondergrond varieert van modderige(!) bospaden tot stenige paden met losse kalksteen. De hoogtemeters zijn nog niet extreem, maar de route golft voortdurend, waardoor je benen nauwelijks rust krijgen. De eerste verzorgingspost volgt na ongeveer 14 kilometer.
Klimmen naar Mont d’Or
Halverwege komen ook langzaam de eerste steilere stukken om de hoek kijken. Direct na de eerste verzorgingspost volgt een korte, pittige klim die de kuiten laat voelen dat de Jura toch echt wel als bergketen mag worden beschouwd. De modderige paden blijven de boventoon voeren, maar de weersomstandigheden zijn eigenlijk niet eens zo slecht: 8 graden, maar geen regen.
Dat verandert als we na de derde verzorgingspost de klim inzetten naar de top van de Mont d’Or, gelegen op 1.463 meter hoogte. De klim is niet alleen behoorlijk steil, maar de enigzins onverwachte blootstelling aan ijskoude wind, mist en op de top zelfs natte sneeuw, maakte deze klim best episch. Normaal zou je vanaf deze top de besneeuwde toppen van o.a. de Mont Blanc kunnen zien, maar dat was nu zeer zeker niet het geval.
De laatste kilometers
Na het bereiken van de top volgt de lange afdaling naar Métabief. Het pad loopt wederom over weides, wortels, stenen en modder, dus concentratie blijft nodig. In het dorp hoor je de speaker al van ver. Een mooi moment is dat altijd. De laatste meters zijn vooral dalen, dus de benen voelen zwaar maar de sfeer is uitstekend. Vrijwilligers, toeschouwers en een modderglijbaan in de finishzone maken het geheel compleet. Mijn eindtijd: 5 uur, 13 minuten en 16 seconden, goed voor plek 350 van de in totaal 1.784 deelnemers.
UTMJ parcours
De CMM is geen extreem technische race, maar vraagt wel om focus. De hoogtemeters zitten vooral in het tweede deel van de race. Dus wie te hard start, betaalt dat later waarschijnlijk terug. Het is eigenlijk een parcours dat continu schakelen vraagt: rennen, klimmen, kort wandelen, afdalen, weer tempo maken.
De ondergrond is typisch Jura: veel bospaden, afgewisseld met rotsige stukken en grashellingen. Bij droog weer is het goed beloopbaar; na regen verandert het kalksteen en de ondergrond in een uitdagende glijbaan. Een allround trailschoen met redelijke grip (4–5 mm noppen) en die ook kan overleven in zwaardere omstandigheden is dus wel echt een vereiste.
Verzorgingsposten staan ongeveer elke 10 tot 12 kilometer en zijn meer dan prima uitgerust met een focus op lokale producten. Verwacht dus geen overschot aan gelletjes of repen, maar wel blokken kaas, worst en bouillon. De organisatie vraagt een standaarduitrusting: regenjack, fluitje, nooddeken en minimaal een halve liter water. Het startnummer bevat een chip en via LiveTrail kun je onderweg goed gevolgd worden.
Organisatie en sfeer
Wat de UTMJ onderscheidt van veel andere Franse trailruns, is de gemoedelijkheid, sfeer en rust. Geen harde muziek of show bij de start en finish, maar een ontspannen, sportieve stemming midden in een uitgestrekt landschap. Enthousiaste supporters en talloze vrijwilligers zorgen voor een warme, authentieke sfeer.
De organisatie is overwegend uitstekend: goede verzorgingsposten, duidelijke tijdsregistratie en live verslaggeving op YouTube. Alleen de bagage- en shuttlelogistiek was hier en daar wat rommelig, maar niets dat afdeed aan het positieve totaalplaatje. De informatievoorziening is volledig in het Frans, maar verder is alles tot in de puntjes geregeld.
De UTMJ combineert de charme van een regionaal evenement met de kwaliteit van een professioneel georganiseerde trail. Je loopt door een gebied dat nog niet door massatoerisme is ontdekt, over paden die puur en authentiek aanvoelen. Je bent waarschijnlijk een van de weinige Nederlanders tussen voornamelijk Franse lopers. Wat juist bijdraagt aan de charme van dit Franse trailfeestje.
De lokale gemeenschap leeft intens mee. In de dorpen waar je doorheen komt, staan bewoners langs het parcours te bellen met koeienbellen en aan te moedigen. De verzorgingsposten worden vaak gerund door dorpsverenigingen; het voelt alsof het hele gebied het evenement draagt. De finish in Métabief is gezellig en elke deelnemer wordt ontvangen met applaus, een medaille en een warme maaltijd.
Het deelnemersveld is divers: jong en oud, man en vrouw, recreant en ervaren loper. Op de kortere afstanden (10 en 20 km) staan vooral beginnende trailrunners aan de start, wat de UTMJ toegankelijk maakt voor een breed publiek. Sportief uitdagend, maar nooit onbereikbaar.
Praktische informatie UTMJ
- Datum: begin oktober (2025-editie was van 3–5 oktober)
- Locatie: Franse Jura, finish in Métabief
- Afstanden: 10 tot 175 km, dus voor elk wat wils
- Website: ultra-trail-montagnes-jura.fr
- Bereikbaarheid: De Jura ligt op zo’n 8 uur rijden van Nederland. Met de trein reis je via Parijs naar Dole of Frasne, vanwaar je met regionale bussen, treinen of taxi verder reist. Mocht je met het vliegtuig willen gaan, kan je het best landen op het vliegveld van Genève.
- Verblijf: Rond Métabief en Chapelle-des-Bois zijn diverse gîtes, hotels en campings. Omdat het evenement in het laagseizoen valt, is er meestal nog plaats – maar vroeg boeken blijft verstandig gezien het aantal UTMJ deelnemers.
- Weer en omstandigheden: Begin oktober is het vaak fris in de ochtend (5–10 °C) en mild in de middag. Regen is niet ongewoon. De Jura ligt niet hoog, maar het weer kan snel omslaan.
- Inschrijving: Online via de officiële website. De inschrijfkosten liggen tussen de 25 en 270 euro, uiteraard afhankelijk van de gekozen afstand. Inbegrepen zijn startnummer, verzorgingsposten, t-shirt, medaille en finishmaaltijd. Voor de shuttleservice betaal je 10 euro extra.
UTMJ: trailen in het hart van de Jura
De Ultra-Trail des Montagnes du Jura is een aanrader voor iedereen die houdt van natuur, rust en goed georganiseerde trailruns. De Jura biedt een prachtig decor: glooiende bergen, uitgestrekte bossen en vriendelijke dorpen. De CMM-marathon is een uitdagende maar toegankelijke afstand, ideaal als seizoensafsluiter of opstap naar langere trails.
Wie houdt van de eenvoud van lopen in pure natuur en een evenement zoekt dat kwaliteit boven spektakel stelt, vindt in de UTMJ precies dat. Mooie paden, bergen en enthousiaste Franse trailrunners om je heen. Amusez-vous!
