Wil je beginnen met fotograferen, dan zijn er een aantal zaken handig om te weten. We hebben het al over de sluitertijd en het diafragma gehad. Vandaag behandelen we een derde begrip binnen de fotografie waar deze termen een connectie mee hebben: ISO. Dit is een belangrijk begrip binnen de fotografie en heeft misschien wel meer invloed op het eindresultaat dan de sluitertijd en diafragma. Het is daarom belangrijk om te weten wat ISO doet en waar je op moet letten.
Hier staat ISO voor
Waar je zou verwachten dat ISO een afkorting is voor een moeilijk begrip binnen de fotografie, is niets minder waar dan dat. ISO is de afkorting voor de organisatie die standaarden vaststelt, de Internationale Organisatie voor Standaardisatie. De afkorting heeft dus helemaal niks met fotografie te maken. Wat het doet dan weer wel. Binnen de fotografie staat de ISO voor de lichtgevoeligheid van de sensor. Vroeger toen er nog filmrolletjes werden gebruikt, was deze waarde vooraf bepaald met het filmrolletje. Hier werd dat aangegeven met de ASA waarde. Tegenwoordig is dit een variabel gegeven en kan je het zelf instellen op de camera.
De lichtgevoeligheid van de sensor
Het heeft dus te maken met hoe lichtgevoelig de sensor van jouw camera is en dat bepaalt weer hoe licht jouw foto is en in hoeverre je de sluitertijd kan instellen. In de praktijk probeer je de ISO waarde altijd zo laag mogelijk te houden. Zo zorg je ervoor dat er zo min mogelijk ruis op de foto te zien is. Je past de sluitertijd dan ook aan op de ISO-waarde. Is het heel erg licht buiten, dan zet je de ISO op bijvoorbeeld 100. Vervolgens pas je de sluitertijd hierop aan. Merk je nu dat de sluitertijd omlaag zetten niet meer kan, omdat je al op een langzame sluitertijd fotografeer, dan verhoog je de ISO-waarde van de camera. En dan begin je weer opnieuw.
Wat is de native ISO waarde?
We weten nu wat ISO is en wat het doet, maar dan bestaat er ook zoiets als native ISO. Elke camera heeft een ISO-waarde waarop hij de meeste details kan vastleggen. Dit verschilt per camera. Als de native ISO van jouw camera bijvoorbeeld 400 is, dan vermindert hij de lichtgevoeligheid bij ISO-waardes onder de 400 en verhoogt hij de lichtgevoeligheid bij ISO-waardes boven de 400. De native ISO is dus de ISO-waarde waarop jouw camera het beste presteert. Om erachter te komen wat de ideale instelling is voor jouw camera, kan je het beste met verschillende ISO-waardes een foto maken van een object en daarna vergelijken met elkaar. Zo zie je precies wat voor jou het beste werkt.
Hoe wordt ISO aangegeven?
ISO wordt aangegeven met een rond getal in honderden, bijvoorbeeld 100. Dit getal verdubbelt ook als je een trap omhoog gaat. Heb je een camera die een maximale ISO waarde heeft van 25.400, dan heb je tussenstappen van 100, 200, 400, 800, 1.600, 3.200, 6.400, 12.800 en dan 25.400. Soms is het zo dat er meerdere tussenstappen zijn. Dit is meestal het geval bij nieuwe camera’s. Het ligt er een beetje aan met welk camerasysteem (bijvoorbeeld Canon of Sony) je foto’s maakt, hoe en waar je de ISO aanpast. Soms is dit met een knopje waarna je met een wieltje het getal aanpast en soms is er een apart wieltje voor de ISO. Kijk vooraf dus goed waar jij de ISO kan vinden op jouw camera.
Aan de slag
Je weet nu hoe ISO werkt en hoe je ermee aan de slag kan gaan. Als laatste tip wil ik je wel nog meegeven om de ISO-waarde altijd zo dicht mogelijk bij de native ISO-waarde te houden. Zo voorkom je ruis in je foto’s en heb jij altijd een scherpe foto. Handig als je foto’s maakt tijdens je outdoor avontuur.
