Een goede slaapzak is van essentieel belang of je van je vakantie kan genieten of niet. ’s Nachts té warm of té koud op bed liggen is geen pretje en dat gaat ten kosten van jouw energie die je overdag nodig hebt. We geven je hierin wat advies over welke je nu voor welke omstandigheden moet kopen. Of het nu voor een huttentocht, een kampeervakantie of een winterbivak is. Je gaat hierna nooit meer in een te koud bed liggen. Het is goed om de volgende factoren mee te nemen in aanschaf van een slaapzak; slaap je alleen, waar ga je het gebruiken, bij welke temperatuur, welk model en wat voor soort vulling.
Slaapzak
De naam zegt het eigenlijk al, je slaapt in een zak. Maar om het iets moeilijker te maken dan het is; toch is dat niet altijd helemaal waar. Er zijn over het algemeen twee modellen in de slaapzakwereld. Zo heb heb je een deken– en een mummiemodel. Over het algemeen wordt de mummieslaapzak het meeste verkocht, omdat dit model het beste is in de lichaamswarmte vasthouden. De mummieslaapzak zit helemaal om je heen en heeft weinig loze ruimte waarmee je warmte verliest. Een mummieslaapzak heeft eveneens bijna altijd een aantrekkoord en capuchon.
Er is naast een mummie, ook een dekenmodel. Het voordeel daarvan is dat je meer ruimte hebt om jezelf te bewegen. Zie het meer als een deken die je thuis ook op bed hebt, maar dan rondom je. Bij het dekenmodel kan je de slaapzak ook openritsen en het echt als deken gebruiken. Zo kan je toch nog knus tegen jouw geliefde aankruipen. Indien je alleen slaapt, verlies je met een dekenmodel wel meer warmte door de minder effectieve ruimte rondom je. Een ander nadeel aan het dekenmodel is dat hij meestal zwaarder en minder compact is dan een mummiemodel.
Ga je alleen op een huttentocht, dan is een lakenzak voldoende. In vrijwel alle hutten is altijd een deken aanwezig en word je geacht om in een lakenzak te slapen. De lakenzak komt altijd van pas, want mocht je het net te koud hebben in de slaapzak, dan kan je de lakenzak altijd nog gebruiken als extra isolatie.
De temperatuur
Nadat je weet welk model je nodig hebt voor jouw avontuur, is het belangrijk om een slaapzak te kopen die past bij de temperaturen waar je naartoe gaat. Je kan dus niet één slaapzak hebben voor zowel jouw zomer- als winteravonturen. Probeer een slaapzak te vinden die in 5 van de 6 gevallen perfect is voor jouw reis. Mocht het toch iets te warm zijn, dan kan je jouw slaapzak openritsen en er eventueel deels onder liggen. Indien het toch nét iets te koud is, dan kan je dat oplossen door er een trui of andere deken overheen te leggen. Uiteraard kan je er ook voor kiezen om (thermo)kleding aan te houden in jouw slaapzak. Maar laat dat niet te vaak gebeuren, want dan heb je dus niet de goede slaapzak gekozen.
Over het algemeen is een slaapzak met een comforttemperatuur van 0 °C een perfecte slaapzak voor Nederland. Deze kan je in de zomer, het voor- en najaar gebruiken. Het kan zijn dat je in de zomer deze slaapzak openritst en tijdens een koude najaarsnacht er toch een trui of jas overheen legt. Tegenwoordig zie je slaapzaktesten met een EN-norm; de EN-13537. Door deze testmethode kan je eenvoudig slaapzakken vergelijken. Hou er wel rekening mee dat winter- en dekenslaapzakken niet volgens de EN-norm zijn getest.
De EN-13537 norm geeft vier temperatuurcategorieën weer; upper limit, comfort, lower limit en extreme. De grootste aanduiding is over het algemeen de ‘comfort’ aanduiding. Hou er wel rekening mee dat er uit is gegaan van een gemiddelde man en vrouw. Je moet jouw postuur dus iets aanpassen aan de categorieën. Hieronder de uitleg over de categorieën:
Upper Limit: “de temperatuur waarbij een man kan slapen zonder overmatig zweten.”
Comfort: “de temperatuur waarbij een vrouw comfortabel kan slapen in een ontspannen positie.”
Lower Limit: “de temperatuur waarbij een man voor ten minste acht uur lang aaneengesloten kan slapen in een opgekrulde positie.”
Extreme: “de minimumtemperatuur waarbij een vrouw ten minste zes uur lang geen risico loopt door aan onderkoeling te overlijden (de kans op bevriezingsverschijnselen is echter niet uitgesloten!).”
De vulling van de slaapzak
Over het algemeen kan je kiezen tussen een vulling van dons of synthetisch materiaal. Dons is meestal iets duurder dan een slaapzak die met synthetisch materiaal gevuld is. Vaak is dons comfortabeler, lichter en compacter, terwijl een synthetische vulling langer meegaat. Dons is daarentegen veel minder snel droog dan een slaapzak die gevuld is met synthetisch materiaal. Mocht je dus in een hele vochtige of natte ruimte slapen, dan verliest dons zijn isolatiewaarde en duurt het erg lang voordat het weer droog is.
Slapen ver onder het vriespunt
Ben je van plan om te overnachten waar het ver onder het vriespunt is? Dan moet je vooral ook op het transpireren letten. Transpiratievocht trekt namelijk in de slaapzak en die kan dan gaan bevriezen. Zorg er dus voor dat hij overdag kan drogen, zodat hij ’s nachts weer zijn werk kan doen. Zowel bij dons als een synthetische vulling zal de werking flink afnemen als de slaapzak zich verzadigt met water. Heb je tijdens een trekking geen tijd of ruimte om de slaapzak te laten drogen, gebruik dan altijd een dampdichte-slaapzak die je in jouw slaapzak gebruikt. Zo kan het vocht niet in de slaapzak trekken en zal hij niet bevriezen.
