Sneeuw! Zodra het valt is iedereen in de ban van de sneeuwval. Maar wat is sneeuw? Hoe ontstaat het, wat is natte sneeuw, wanneer blijft het liggen, kan je het eten en waarom kraakt het als je erover loopt? Zoveel vragen over sneeuw en gelukkig hebben we ook de antwoorden. Check hier alle sneeuwfeitjes en weet voortaan pas echt wat de witte vlokken zijn.
Wat is sneeuw?
Sneeuw, het komt uit de lucht als het koud is, het ziet er wit uit en als het blijft liggen kan je sneeuwballen gooien, sleeën of skiën. Toch is een sneeuwvlok veel meer dan dat. Als de temperatuur onder het vriespunt komt, wordt water ijs of sneeuw. Hoog in de lucht wordt de waterdamp omgezet in ijskristallen. Als deze ijskristallen tegen elkaar botsen tegen elkaar botsen, ontstaan er sneeuwkristallen. Deze dwarrelen langzaam naar beneden en worden uiteindelijk sneeuw.
Hoe ontstaat sneeuw?
Je snapt dat als je water bevriest, het niet zomaar sneeuw wordt. Er is dus meer voor nodig dan water en lage temperaturen. De botsingen in de lucht zorgen ervoor dat de ijskristallen aan elkaar gaan groeien tot sneeuwvlokken. Sneeuw bestaat dus grotendeels uit ijs en lucht. Dat de sneeuw hoog in de lucht ontstaat, betekent overigens niet dat het dan ook hoeft te sneeuwen. Als de luchtlaag waar de sneeuw doorheen gaat, warm is, ontdooit de sneeuw en krijg je toch echt regen of een soort van natte sneeuw.
Natte sneeuw?
De sneeuwvlokken komen dus van een grote hoogte en hoe kouder alle luchtstromen zijn, hoe groter de sneeuwvlokken daadwerkelijk op de aarde terecht komen. Mochten er dus luchtlagen zijn die boven het vriespunt zijn, dan ontdooit de sneeuw langzaamaan. Er ontstaat in zekere zin dus natte sneeuw. Vaak is het aan de grond dan ook boven nul graden, waardoor de sneeuwvlok al is gesmolten voordat het de grond heeft geraakt.
Waarom kraakt het als je erover loopt?
Ken je dat ultieme geluid en gevoel als je over de maagdelijke sneeuw loopt? De sneeuw kraakt dan lekker onder de voeten. Omdat sneeuwvlokken voornamelijk uit lucht en ijs bestaan, is een sneeuwlaag erg luchtig. Zodra je erop gaat lopen, zak je een stuk weg in de sneeuw. De wrijving van de onderlinge ijskristallen zorgt voor een krakend geluid. Hoe verser en kouder het is, hoe harder de sneeuw kraakt. Dat verklaart dus ook waarom de sneeuw na enige tijd ook minder kraakt. Wil je niet te diep in de sneeuw zakken, ga dan eens sneeuwschoenwandelen.
De Nederlandse sneeuwgeschiedenis en toekomst
In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Dankzij de opwarming van de aarde zijn er volgens het KNMI steeds minder sneeuwdagen. Hoe warmer het wordt, hoe minder sneeuw er gaat vallen. Voor de Nederlandse sneeuwrecords moeten we terug naar 1987, toen viel er op Terschelling ruim 80 centimeter. Als we sneeuwstormen en -duinen meerekenen, dan moeten we zelfs terug naar 1979. Toen zorgde de sneeuw en wind voor ruim twee meter aan sneeuwduinen.
Koud, kouder, koudst
In 1987 viel de meeste sneeuw in Terschelling, maar in 1963 was er een winter met 37 sneeuwdagen. Dat jaar was ook de gemiddeld koudste winter van Nederland, met een gemiddelde temperatuur van -3,1˚C. Opvallend, want drie jaar daarvoor in 1960 was het de warmste winter ooit met een gemiddelde van 6˚C. Denk je dat het momenteel nog koud wordt in Nederland, dan pakken we het koudste record in Nederland. In Winterswijk was het in 1942 -27,4˚C!
Hoogste sneeuwpop ooit
Blijft de sneeuw lekker liggen, dan schieten de sneeuwpoppen de grond uit. Zie je een record wel zitten, dan moet je serieus aan de bak. In 2020 werd er in het Oostenrijkse Donnersbachwald de grootste sneeuwpop ooit gemaakt. Deze sneeuwpop was 38,04 meter hoog en had een wortelneus van ruim 2,5 meter.
Sneeuw heeft eigenlijk geen kleur
Door de miljarden watermoleculen en lucht is het vreemd om witte sneeuw te zien. Toch is sneeuw van zichzelf doorzichtig. Maar door het absorberen van (maar een kleine hoeveelheid) zonlicht zorgt het ervoor dat het toch wit is. Toch kan sneeuw ook een andere kleur hebben. In combinatie met Saharazand wordt de sneeuw een beetje zand/goudachtig. Zit er veel stof, ijzer, algen of roet in de lucht kan de sneeuw ook rood of zwart worden. En ben je al bekend met de gele sneeuw? Don’t eat yellow snow.
Nog meer sneeuwfeitjes
Een sneeuwvlok valt met gemiddeld 5 kilometer per uur. Een regendruppel daarentegen kan zelfs snelheden van 36 kilometer per uur halen. En hagel kan al helemaal hard de lucht uit komen. Wist je daarnaast dat er ook een angst is voor sneeuw? Mensen met Chionophobia zijn dus bang voor sneeuw. Daarentegen bestaat er ook een overdosis aan sneeuw, genaamd Pibloktoq. Vooral mensen die in de poolstreken leven, kunnen hieronder lijden. Je kan er schijnbaar zelfs van hallucineren, raar gaan praten en naakt door de sneeuw willen rennen.
